O ochronie przeciwsłonecznej przypominamy sobie najczęściej, gdy nadchodzi lato. Wtedy gorączkowo szukamy kremów z SPF, które zabierzemy ze sobą na wakacje. I stajemy przed dylematem: jaki krem z SPF wybrać? W tym wpisie postaramy się podpowiedzieć Wam, na co zwracać uwagę kupując kosmetyki przeciwsłoneczne oraz jak prawidłowo je stosować.
Ale zanim przejdziemy do zagadnień związanych z filtrami SPF, odpowiemy na pytanie czym jest promieniowanie UV i dlaczego powinniśmy chronić przed nim naszą skórę właśnie kremami z SPF.
UVA, UVB i UVC – rodzaje promieniowania i ich wpływ na skórę
Skrót UV, który pojawia się, gdy mówimy o promieniowaniu i wpływie słońca na skórę, oznacza ultrafiolet. Wyróżniamy 3 zakresy promieniowania ultrafioletowego: UVA, UVB i UVC.
Promieniowanie UVC nie dociera do ziemi - jest wychwytywane przez warstwę ozonową atmosfery. Dlatego dziś nie stanowi zagrożenia dla naszej skóry. Sytuacja może ulec zmianie w przyszłości, gdyby znacząco się powiększyła dziura ozonowa.
Promieniowanie UVB odpowiada za powstawanie oparzeń słonecznych, ale też wakacyjnej opalenizny. Jego działanie jest najsilniejsze latem, szczególnie w godzinach 10.00 – 15.00. I w tych godzinach powinniśmy szczególnie ostrożnie korzystać z kąpieli słonecznych. Promieniowanie UVB nie przenika przez szkło, ale przenika przez wodę, dlatego możliwe jest poparzenie w trakcie kąpieli, np. w morzu. Po ustąpieniu rumienia, charakterystycznego dla oparzeń, powoduje powstanie opalenizny. Ten rodzaj promieniowania jest groźny dla skóry – uszkadza DNA jej komórek, co może prowadzić do rozwoju nowotworów. Ale nie powinniśmy go całkowicie unikać, ponieważ jest niezbędne w syntezie witaminy D, tak ważnej dla naszego zdrowia.
Promieniowanie UVA stanowi aż 95% promieniowania UV i dopowiada głównie za fotostarzenie się skóry i powstawanie przebarwień. Nie wywołuje charakterystycznych objawów jak rumień czy zaczerwienienie skóry. Prowadzi natomiast do silnego przesuszenia skóry w wyniku uszkodzenia jej bariery lipidowej, utraty jędrności, zmniejszenia aktywności gruczołów łojowych (stąd w lecie wydaje się, ze objawy trądziku ustępują). Promienie UVA mają zdolność przenikania przez szkło, dlatego nie powinniśmy zapominać o ochronie UV także w sytuacjach, gdy teoretycznie nie jesteśmy na świeżym powietrzu, ale np. siedzimy za kierownicą samochodu czy przy biurku w pracy, ustawionym blisko okna. Tego zakresu promieniowania nie zatrzymują też chmury czy odzież, dlatego istotna jest ochrona przez cały rok, nawet w najbardziej pochmurne dni.
I choć nie mamy możliwości całkowicie uniknąć wpływu promieniowania UV na nasz organizm, to możemy znacząco złagodzić jego skutki. Pomocne w tym będą kremy z SPF.
SPF co to znaczy?
Zacznijmy od rozszyfrowania skrótu - SPF co to znaczy? To Sun Protection Factor, czyli międzynarodowy wskaźnik określający wysokość ochrony przed promieniami UVB (nie UVA!). Pokazuje on, jak długo możemy przebywać na słońcu po nałożeniu kremu, aby nie narazić się na poparzenie słoneczne. Wylicza się go w następujący sposób:
15 (minut) x wysokość SPF (np. 15) = 225 minut.
Skąd 15 minut w tym równaniu? To czas uznany za potrzebny do wniknięcia w skórę minimalnej dawki rumieniowej, wywołującej zaczerwienienie skóry. Bazując na tym równaniu możemy przyjąć, że stosując krem z faktorem SPF 15 możemy bezpiecznie spędzić na słońcu 3 godziny i 45 minut.
W sklepach najczęściej spotykamy kremy z SPF 6, SPF 15, SPF 20, SPF 30 i SPF 50. Oczywiście im wyższa jest wartość wskaźnika SPF w stosowanym przez nas kremie, tym dłużej możemy przebywać na słońcu bez obawy o poparzenia skóry. To teoria, oparta o badania prowadzone w laboratoriach. Ale żaden krem, nawet z najwyższym wskaźnikiem SPF, nie chroni nas w 100%. Trzeba pamiętać, że nawet kosmetyki o wysokim stopniu ochrony, muszą być regularnie nakładane co 2-3 godziny, aby zachować swoją skuteczność. Zwłaszcza wtedy, gdy się pocimy, kąpiemy w basenie czy morzu i wycieramy ręcznikiem.
Jak działa SPF?
Wartość faktora SPF to – jak napisaliśmy wyżej - wskazówka, jak długo możemy przebywać na słońcu bez groźby poparzenia skóry. Ale to nie wszystko. Jak działa SPF gdy przebywamy na słońcu cały dzień? Czy możemy się opalić stosując kosmetyki z SPF? Te pytania pojawiają się najczęściej wśród naszych klientów, dlatego postaramy się na nie odpowiedzieć tutaj.
Wartość współczynnika SPF to dla użytkowników także informacja o stopniu ochrony przed promieniami UVB wyrażona w procentach. Mówi ona o tym ile procent promieniowania UVB zatrzymuje krem z SPF. Oczywiście im wyższy SPF w preparacie ochronnym tym pełniejsza ochrona. Dla przykładu: krem z filtrem SPF15 zatrzymuje 93,3% promieniowania UVB, SPF30 – 96,7%, a SPF50 – 98%. Różnice są jednak minimalne i pokazują, że nawet krem z filtrem SPF 15 pomoże zabezpieczyć skórę przed poparzeniem.
Skoro już krem SPF 15 zatrzymuje 93% promieniowania UVB, to czy w ogóle uda się opalić, smarując skórę takim preparatem? TAK! Tylko proces ten będzie zachodził wolniej, a dzięki temu bezpieczniej dla skóry. Zastosowanie kremu z filtrem SPF chroni naszą skórę przed powstaniem oparzenia, tzw. natychmiastowej, ale krótkotrwałej opalenizny. Jeśli chcemy się złocistą opalenizną cieszyć dłużej, powinniśmy stosować kremy z SPF.
Jaki krem wybrać: SPF 50 czy 30?
Nie istotne jaki krem: spf 50 czy 30 wybierzesz, ważne, by ochrona przed promieniowaniem stała się priorytetem w pielęgnacji. To kluczowe, jeśli chcesz zapobiegać poparzeniom, przebarwieniom, nowotworom skóry, fotostarzeniu. W ostatnich latach wzrosła świadomość negatywnego wpływu promieniowania UV na naszą skórę, dlatego wiele osób stosuje kremy z SPF przez cały rok, nie tylko latem. To dobry trend i wart naśladowania. Ale jaki filtr wybrać: SPF 50 czy 30? Oba zapewniają wysoką ochronę UVB, dlatego przy wyborze kremu można się kierować indywidualnymi preferencjami i potrzebami skóry. Jeśli np. masz skłonność do powstawania przebarwień, warto wybrać krem z wyższym SPF. Jeśli chcesz po prostu zapobiegać poparzeniom słonecznym lub chronić skórę w trakcie kuracji kwasami lub retinolem, wystarczy sięgać po krem SPF 30 od jesieni do wiosny, a SPF 50 wybrać w okresie od maja do września.
Najpierw krem czy spf?
Rutyna pielęgnacyjna składa się zazwyczaj z kilku podstawowych kroków: oczyszczania, tonizowania i zastosowania dobranej do indywidualnych potrzeb skóry pielęgnacji (serum, krem). A w jakiej kolejności powinniśmy nakładać kosmetyk z filtrem przeciwsłonecznym – najpierw krem czy SPF? Krem z filtrem zawsze stanowi ostatni krok pielęgnacji, nakładamy go więc na krem nawilżający czy przeciwzmarszczkowy, który na co dzień stosujemy. Warto przy tej okazji podkreślić, że wartość filtrów z różnych preparatów się nie sumuje. Jeśli więc zastosujemy np. krem nawilżający z SPF 15 i na niego nałożymy krem przeciwsłoneczny SPF 30, to nie uzyskamy ochrony na poziomie SPF 45, ale zabezpieczymy skórę filtrem SPF 30.
Filtr mineralny czy chemiczny?
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów preparatów przeciwsłonecznych: kremy z filtrami chemicznymi, mineralnymi oraz takie, które zawierają oba rodzaje filtrów. Czym się różnią te filtry? Który działa lepiej: filtr mineralny czy chemiczny?
Filtry mineralne, inaczej zwane fizycznymi, uważane są za bezpieczniejsze od filtrów chemicznych. Dlaczego? Ponieważ ich cząsteczki nie mają zdolności przenikania w głąb naskórka – nałożona na ciało warstwa kremu działa jak tarcza, która odbija promieniowanie UV. Wieloletnie obserwacje potwierdzają też, że filtry mineralne praktycznie nie powodują alergii, dlatego poleca się ich stosowanie dzieciom i osobom ze skórą wrażliwą. Ale nie są bez wad. Kosmetyki z filtrami mineralnymi mają gęstą konsystencję i trudno je rozsmarować, pozostawiają też białe smugi na skórze.
Z kolei filtry chemiczne mają zdecydowanie lepsze właściwości aplikacyjne i wysoką skuteczność ochrony UV (pochłaniają promieniowanie UV). Pojawiają się jednak obawy związane z ich zdolnością przenikania do krwioobiegu i potencjalnego wpływu na układ hormonalny. Czy słusznie? Trzeba pamiętać, że każdy kosmetyk, zanim trafi na drogeryjne czy apteczne półki, poddawany jest badaniom w niezależnych laboratoriach i rygorystycznej ocenie bezpieczeństwa. Stosowane dziś filtry chemiczne są gruntownie przebadane i są bezpieczne dla organizmu, a te, co do których bezpieczeństwa istniały wątpliwości, zostały wycofane z użycia.
Wniosek jest jeden: filtry mineralne, jak i chemiczne, są tak samo bezpieczne. Różnią się po prostu działaniem. Wybór odpowiedniego kremu z filtrem zależeć więc będzie od indywidualnych preferencji – ważne, by zacząć stosować krem z SPF na co dzień, a nie tylko w wakacje!
Filtry słoneczne a ochrona środowiska
Jest jeszcze jeden bardzo ważny aspekt stosowania kremów z SPF – ich wpływ na środowisko. A ten nie jest obojętny. Niektóre składniki kremów do opalania z filtrami UV prowadzą do obumierania raf koralowych. Badania przeprowadzone na Wyspach Dziewiczych wykazały, że do zaburzeń rafy koralowej może doprowadzić nawet bardzo małe stężenie negatywnych składników w wodzie, równe jednej kropli wody na 6,5 basenów olimpijskich. Jak temu zapobiegać? Stosować układ filtrów UVA i UVB dobrany tak, by wyeliminować ryzyko degradacji środowiska wodnego. Pomaga w tym np. EcoSun Pass® - specjalne narzędzie, które umożliwia wybór możliwej kompozycji filtrów UV. Program oblicza współczynnik ochrony przeciwsłonecznej i skuteczność filtrów UV, uwzględniając jednocześnie ich wpływ na środowisko. Jeśli więc zobaczycie na opakowaniu symbol EcoSun Pass®, możecie być pewni, że ten krem z filtrem SPF nie zaszkodzi środowisku, a jednocześnie ochroni Waszą skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV.
Jak już wybierzecie swój ulubiony krem z filtrem SPF stosujcie go codziennie – dbajcie o swoją skórę i zdrowie – ochrona przeciwsłoneczna to podstawa nie tylko latem!
